Over Maria Goos
Maria Goos (1956) schrijft. Of beter vertelt verhalen. Dat doet ze al vanaf haar prilste jeugd, maar nog altijd zitten er verhalen in haar hoofd en is haar pen niet leeggeschreven.
Toneelacademie Maastricht
Na de middelbare school in Breda volgt Maria Goos van 1977-1982 de docenten- en regie-opleiding van de Toneelacademie in Maastricht. Daar ontmoet zij Peter Blok (waarmee ze lang samenleeft en twee dochters krijgt), Gijs Scholten van Aschat, Yvonne van der Hurk, Willem van de Sande Bakhuyzen en Carine Crutzen. Met velen van hen werkt zij in latere jaren intensief samen. Van 1985 - 1989 is zij samen met Arie Kant artistiek leider van jeugdtheatergezelschap De Kompaan.
Vanaf 1982 schrijft Maria Goos met grote regelmaat toneelstukken die zij in de eerste jaren ook zelf regisseert. Bij Toneelgroep Centrum gebeurt dat bijvoorbeeld met Blessuretijd en Tussen Zussen van Toneelgroep Centrum. Voor Toneelgroep De Kompaan schrijft en regisseert zij het stuk Helden.
dramaschrijver
Langzamerhand komt in haar werk het accent te liggen op het schrijven van toneelstukken en (vanaf 1986) televisieproducties. Een eerste vingeroefening voor dat nieuwe medium is een televisiebewerking van het eerder door haar geschreven stuk De Keizerin van België. Ook schrijft zij begin jaren 90 een zestigtal sketches voor Het Klokhuis, het jeugdtv-programma.
talloze onderscheidingen
Haar grote 'doorbraak' vindt plaats in 1991. Samen met Hugo Heinen en Pieter van de Waterbeemd schrijft zij de televisieserie Pleidooi over het wel en wee in een advocatenkantoor. De serie is, mede dankzij spelers als Gijs Scholten van Aschat, Yvonne van der Hurk en Peter Blok, een groot succes. Haar volgende televisieserie Oud Geld heeft zo mogelijk nog meer succes. Het is het verhaal van de rijke bankiersfamilie Bussink. Het verhaal gaat nauwelijks over financiële transacties. Goos is veel meer geïnteresseerd in de diverse personages en hun karakterontwikkeling. Deze serie schrijft zij geheel zelf en de regie is in handen van oud-studiegenoot Willem van de Sande Bakhuyzen. Beide televisieseries grossieren in prijzen, waaronder diverse Gouden Kalveren, een Zilveren Nipkowprijs en Academy Awards.
Officier in de Orde van Oranje-Nassau
In het jaar 2000 wordt Maria Goos benoemd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau.
toneelstukken en films
In september 2000 gaat haar toneelstuk Familie in première in de Stadsschouwburg in Amsterdam. Het speelt zich af tijdens een familiereünie in een Zwitsers chalet. De regie is wederom in handen van Willem van de Sande Bakhuyzen. Het stuk is 77 keer voor uitverkochte zalen gespeeld.
In februari 2001 wordt de telefilm Familie opgenomen, ook in de regie van Willem van de Sande Bakhuyzen. Op het Nederlands Film Festival 2001 ontvangt de film twee prijzen; een Gouden Kalf voor het beste tv-drama en de prijs van de Nederlandse Filmkritiek. De film blijkt zo'n succes dat besloten wordt hem ook in de bioscoop uit te brengen. Daar wordt Familie een hele lange tijd vertoond!
In november 2001 gaat in theater Bellevue/Nieuwe de la Mar haar toneelstuk Nu Even Niet in première, een lunchvoorstelling over de vriendschap tussen vier mannen. De pers en het publiek zijn laaiend enthousiast. In november 2002 spelen Peter Blok, Jaap Spijkers, Pierre Bokma en Gijs Scholten van Aschat het door Maria geschreven toneelstuk Cloaca in opdracht van Het Toneel Speelt. Willem van de Sande Bakhuyzen regisseert. Het wordt de theaterhit van het seizoen 2002-2003.
Ondertussen schrijft Maria ook aan een speelfilm LEEF! voor IDTV en aan een televisieserie Lieve Mensen voor de VPRO, die ze tevens regisseert. Loes Luca en Peter Blok spelen de hoofdrollen in deze 12 minuten durende takes zonder montage. De VPRO zendt de serie uit in delen van 25 minuten vanaf december 2003.
Tegelijkertijd wordt ook van Cloaca een telefilm gemaakt in de regie van Willem van de Sande Bakhuyzen. Zowel Lieve Mensen als Cloaca gaan in première op het Nederlands Film Festival 2003, dat bovendien een retrospectief met het geschreven werk van Maria presenteert. De film Cloaca ontvangt tijdens deze editie van het Nederlands Film Festival de Publieksprijs en de Speciale Juryprijs voor de Gezamenlijke Acteurs. Vanaf oktober 2003 is Cloaca in de Nederlandse bioscopen te zien. Rond dezelfde tijd geeft de Arbeiderspers de toneel- en filmtekst van Cloaca uit. De Stichting Nederlandse Academy Awards onderscheidt de telefilm in september 2004 met een Gouden Beeld voor beste televisiedrama 2004. En in oktober 2005 krijgt de flim de Prix Europa. Dit is een Europese mediaprijs voor televisie-, radio- en internetproducties.
In december 2003 krijgt Nu Even Niet een vervolg met de lunchpauzevoorstelling Nu Even Wel over de vriendschap tussen vier vrouwen in theater Bellevue in Amsterdam. Maria schrijft en regisseert het toneelstuk. Ook zijn beide voorstellingen tezamen te zien.
Cloaca in het buitenland
Cloaca gaat ondertussen de grens over. In september 2004 beleeft dit toneelstuk zijn première in het gerenoveerde, gerenommeerde The Old Vic Theatre in Londen. De Amerikaanse acteur Kevin Spacey regisseert. In 2006 beleven twee Duitse versies van het toneelstuk hun première in Berlijn (februari) en Osnabrück (maart), met de titel Alte Freunde. Inmiddels is de voorstelling op talloze plekken in de wereld te zien geweest, tot aan Cuba toe.
In oktober 2004 spelen en lezen Marcel Musters en Maria Goos hun lunchpauzevoorstelling SMOEDER in theater Bellevue. In de voorstelling vertellen ze over het overlijden van hun moeders. Michiel van Erp maakt er een televisiebewerking van die in december 2008 wordt uitgezonden en rond moederdag herhaald.
In het voorjaar 2005 schrijft Maria aan een drieluik voor Het Toneel Speelt met de titel De Geschiedenis van de familie Avenier. In de trilogie schrijft ze over een arbeidersfamilie vanaf 1956. Elk deel speelt zich af op een bijzondere dag. In deel 1 bijvoorbeeld beleeft de familie de overgang van het jaar 1955 naar 1956. In januari 2007 gaan deel 1 en 2 van dit toneelstuk in première. Delen 3 en 4 beleven hun première in maart 2008. De vier delen worden tevens in een marathon gespeeld.
De Gouden Ganzenveer
In april 2005 ontvangt Maria de culturele onderscheiding De Gouden Ganzenveer voor haar gehele dramatische oeuvre tot dusver. Ze krijgt de prijs vanwege haar bijzondere bijdrage aan de Nederlandse dramatische taal en cultuur. Aldus de Academie: 'In een vernieuwende en aansprekende combinatie van teksten voor televisie , film en toneel brengt zij Hollands realisme op hoog niveau'. Op dezelfde dag brengt De Arbeiderspers haar bundel Leef! uit met daarin de e-mails van vroedvrouw Anna Jongkind aan haar beste vriendin. Maria schreef de columns in het Volkskrant Magazine van maart 2003 tot en met december 2004.
Van augustus 2005 tot en met juli 2006 schrijft Maria diverse columns voor de Esta en het Volkskrant Magazine. Ze krijgt veel lezersreacties naar aanleiding van het geschrevene. Haar zomerdagboek - De zomer die haast had wordt uitgebracht in voorjaar 2006.
De Edmond Hustinxprijs
De Stichting Edmond Hustinx kent haar tweejaarlijkse prijs voor dramaschrijvers toe aan Maria in november 2008 in de Toneelacademie Maastricht. De Edmond Hustinxprijs is een schrijversprijs voor drama in de lage landen.
De film Vreemd Bloed, naar een script van Maria, Johan Timmers en Wil van der Meer komt najaar 2010 uit.
AVRO Toneel Publieksprijs voor DOEK!
In 2010 schrijft Maria voor Peter Blok en Loes Luca een toneelstuk genaamd DOEK! In oktober 2010 vindt de première plaats in de Stadsschouwburg Haarlem. De voorstelling wint de AVRO Toneel Publieksprijs 2011. Loes Luca en Peter Blok spelen de voorstelling van 2010 tot en met 2012 en nog eens in 2016. In seizoen 2024-2025 is het de beurt aan Liz Snoijink en Porgy Franssen om DOEK! te spelen.
Gemeente Breda Oeuvreprijs
In januari 2011 ontvangt ze de Gemeente Breda Oeuvreprijs, die wordt uitgereikt aan een persoon die een grote bijdrage levert aan de artistieke en culturele uitstraling van de stad. Maria is in Breda geboren.
Voor acteur Nasrdin Dchar maakt ze Oumi, een monoloog over zijn Marokkaanse moeder. De pers is enthousiast. Het komt uit in Bellevue Lunchtheater in april 2011 en wordt later dat jaar geprolongeerd omwille van groot succes. In seizoen 2012 - 2013 breidt ze de monoloog uit tot een avondvullende voorstelling.
In november 2011 komt eveneens De Hulp uit van haar hand, een toneelstuk over twee mannen met een totaal verschillende achtergrond, die een vriendschap sluiten. De voorstelling begint ook als Bellevue Lunchtheater en wordt later eveneens een avondvullend programma. Zij schrijft het stuk voor de acteurs Sieger Sloot en Michiel de Jong. Daarnaast regisseert ze deze voorstelling.
In 2013-2014 brengt Het Toneel Speelt Familie opnieuw uit. In die jaren werkt ze samen met Peter Blok aan een achtdelige televisieserie Volgens Robert over een huisarts met een midlifecrisis. Volgens Robert wordt genomineerd voor een Nipkowschijf. In oktober 2014 krijgt de serie een vervolg in Volgens Jacqueline. De laatste serie wordt in 2016 genomineerd voor de Rose d'Or, een eervolle onderscheiding voor Europese radio- en televisieproducties.
Uit Het Hoofd en SeksKlimaat
Met de jonge producent Lucio Messercola schrijft ze de serie La Famiglia over de perikelen van een Italiaanse familie in Nederland. AVROTROS zendt de serie uit vanaf september 2016. Voor Theatergroep Carver schrijft ze Zwaar Metaal; over een vrouwenband, samenwerken en ouder worden. Carver speelt de voorstelling in voorjaar 2017.
Het Nationale Theater nodigt haar uit om een grotezaalproductie te schrijven, waarmee het gezelschap in 2018 uitkomt: We zijn hier voor Robbie. Voorjaar 2019 speelt ze samen met Marcel Musters SMOEDER - 15 jaar later, een voorstelling waarmee ze al eerder samen toerden in 2004.
In 2019 - 2020 schrijft ze de voorstelling Uit Het Hoofd voor Loes Luca, over een artiest die terugkijkt op haar leven dat op dat van Loes Luca lijkt. Door corona wordt de voorstelling verplaatst naar voorjaar en najaar 2022. Tijdens de coronaperiode spelen Loes Luca en Pierre Bokma ZOEK!, eveneens een toneelstuk van haar hand, speciaal geschreven voor het duo.
Omdat ook haar voorstelling Smoeder met Marcel Musters in de coronaperiode komt te vervallen, maakt ze een televisieversie voor omroep MAX, waarin ze Marcel Musters, Loes Luca, Meral Polat en Hedy d'Ancona interviewt over hun band met hun moeder, dan wel hun vader.
Najaar 2022 speelt en schrijft Maria haar eerste activitische toneelstuk SeksKlimaat, over het klimaat en seks. Zij maakt de voorstelling samen met acteurs Michiel de Jong en Sieger Sloot. Met het NRC praat ze over de voorstelling, lees het interview hier. Helaas moest de voorstelling in het voorjaar van 2023 geannuleerd worden.