KIK Productions

voorstellingen

Ja Gesê

Interview

Ja Gesê © Jo Spies
techniek: Sylvester Boers of Natasja Giebels
theaterconcert 2016-2017

Jansen en Chameleon zeggen ‘ja’ tegen het leven

door Bianca Bartels
Vanaf februari toert Leoni Jansen met de Zuid-Afrikaanse Chris Chameleon langs de Nederlandse theaters met hun theaterconcert Ja Gesê. Jansen zoekt als zangeres, verhalenverteller en muzikant al jaren internationale artiesten op om mee samen te werken. Of ze nu uit Kenia, Schotland, Senegal of Bulgarije komen, Jansen maakt spetterende muzikale ontmoetingen met ze.
Chameleon is in Zuid-Afrika een bekende acteur, zanger en muzikant. Hij was daar bassist en frontman van de populaire punkband Boo! Ook bouwde hij een solocarrière op met eigen liedjes die variëren van fijnzinnige ballades tot stevige rocknummers. Meerdere albums werden goud en platina en hij ontving prestigieuze muziekonderscheidingen.
Leoni Jansen en Chris Chameleon ontmoetten elkaar op Festival Mundial. Chris zong, speelde gitaar en lokte 3000 mensen de tent in met zijn charisma, zijn vier octaven bereik en zijn pittige én poëtische Afrikaans-Engelse liedjes. Leoni wilde niets liever dan met hem zingen. Chris zag Leoni optreden met een Senegalese muzikant en voelde hoe de ruimte werd gevuld met emotie. Zijn wens: optreden met Leoni. Met het programma Ja Gesê komen hun wensen uit. Niet alleen zingen ze het titelnummer dat ze in 2008 al samen uitbrachten. Hun theaterconcert zit boordevol Zuid-Afrikaanse, Nederlandse, Amerikaanse en Keltische liedjes die ze op hun geheel eigen(wijze) manier zullen spelen en zingen. En ze vertellen verhalen: over liefde, over de dwaasheid van het leven, over Hollandse verkleedkisten en Zuid-Afrikaanse schooluniformen, over hun passie voor de natuur en over ja zeggen. Jansen en Chameleon zeggen ja tegen het leven, ja tegen humor, ja tegen ontroering en muziek. Eigenlijk is Ja Gesê een kort huwelijk op het toneel en na afloop gaan ze zonder dat er een echtscheiding nodig is allebei weer hun eigen kant op.


Leoni, was het inderdaad zo fijn om met Chris samen te werken?
Leoni: ‘Jaaaa! Chris is behoorlijk grillig en veelzijdig. Hij zingt klassiek en punk, hij heeft serieuze gedichten van Ingrid Jonker op muziek gezet en hij schrijft eigen nummers. Je kunt hem niet in een hokje stoppen. Daar hou ik enorm van. En ik vind zijn gekte zo leuk. Hij heeft bijvoorbeeld een nummer waarbij de tekst voor een groot deel bestaat uit absurde klanken: oeh-oeh, ah-ah-ah. Hij durft een grens over te gaan en daardoor daagt hij me uit, hij haalt mijn speelsheid naar boven.’
Chris: ‘Ik hou erg van improviseren, ja. Mijn leven is ook niet zo doelgericht. Ik waai graag met de wind mee, want als je te veel vooraf bedenkt, verlies je de heerlijke wispelturigheid van het lot. In het leven moet je soms denken zonder doel, en op het toneel moet je soms lachen zonder doel. Ik neem het publiek graag mee op reis. Een reis naar nergens, maar waarbij je onderweg veel beleeft en lacht.’

En wat raakt jou in Leoni, Chris?
Chris: ‘Leoni zingt met haar ziel. Daar zijn we in Zuid-Afrika heel gevoelig voor. Ik hou van mensen die, zoals zij, met een diepe, persoonlijke stem zingen. Zij maakt het verschil tussen wel of geen kippenvel krijgen van een nummer. Voor mij is het nieuw om met iemand samen te werken. Ik maak altijd solo’s óf mensen werken voor mij. Maar dit keer moeten we ons dus allebei een beetje opofferen om de samenwerking te laten bloeien. Net als in een goed huwelijk eigenlijk. En ik merk dat de samenwerking mij enorm vervult, ook omdat we zoveel gezamenlijke passies hebben.’

Wat gaan we van jullie passies in het theater zien en horen?
Leoni: ‘Het belangrijkste is natuurlijk de muziek. We zingen elkaars liedjes, in het Nederlands, het Engels en het Zuid-Afrikaans en daar hebben we compleet nieuwe arrangementen bij gemaakt, waardoor alles anders klinkt dan je gewend bent. We zingen ook wat klassieks en Keltische en Amerikaanse muziek, terwijl we onszelf begeleiden op gitaar, bas en cittern. En we hebben een Harry Belafonte-medley, omdat we allebei een fan van hem bleken te zijn. Te gek ook om Zuid-Afrikaans te zingen. Dat vind ik zó’n mooie taal; er zit veel melancholie in terwijl het soms ook heel rechtstreeks is. In Zuid-Afrikaanse poëzie en liedjes klinkt een treurig verlangen waar ik erg van hou. We bleken ook allebei een verhaal over kleding te hebben. Ik verkleedde me als kind zo vaak als ik kon. Pas als ik verkleed was, bestond ik voor mijn gevoel. Dan was ik iemand, of het nou een spion was of een koningin. Door mijn verkleedkist ontdekte ik alle kanten van mezelf: mijn uiteenlopende talenten en eigenschappen - en de rollen die ik in het leven inneem. Daar vertel ik ook in Ja Gesê over.’

Dook jij ook graag in de verkleedkist, Chris?
Chris: ‘Wij waren heel arm, dus dat zat er helaas niet in. We hadden zelfs geen geld voor het verplichte middelbareschooluniform. Die kreeg ik uit de kledingbank, wat heel ellendig was. De school had namelijk net een nieuw uniform en ik liep als enige in het oude ontwerp. Compleet voor gek liep ik dus, maar dat leverde ook wat op. Ik verklaarde mezelf namelijk tot de clown van de school, ik zette mezelf expres voor gek en doordat mensen dat grappig vonden, was ik heel tevreden over mezelf. En zodra ik iets intellectueels of filosofisch inbracht viel het altijd op door het contrast met mijn klunzige kostuum. Dan was het alsof je bananen aan een appelboom zag groeien. Dat vonden mensen interessant. Dat contrast hoort inmiddels bij mij. Ik speel graag met mijn verschillende kanten. Ik heet niet voor niets als artiest ‘Chameleon’. Ik breng altijd onverwachte emoties, muziekstijlen of toonsoorten bij elkaar. Ik hou niet van protocollen van muziekstijlen, ik mix altijd alles. Dat zul je ook in Ja Gesê horen, want dat contrast heeft mij gevormd als mens en als artiest.’

Jullie zijn ook allebei natuurliefhebbers. Wat zien we daarvan terug in het theater?
Leoni: ‘We brengen zingend en vertellend een ode aan de natuur. Chris woont op een waanzinnige boerderij in de uitgestrekte bergen bij Johannesburg, met zebra’s en wild in zijn achtertuin. Tussen het repeteren door hebben we daar samen met een terreinwagen over de heuvels en vlaktes gereden, heel indrukwekkend vond ik dat. Ik woon op een boerderij in de Beemster, met uitzicht op weilanden, schapen en pimpelmezen. Maar in welke natuur je ook bent, uiterlijkheid doet er daar niet toe. Heerlijk! Ik word altijd heel stil als ik kijk naar grassprietjes, vogels, bomen of sterren. Het is als meditatie, ik plug mijn stekker dan in het stopcontact van de kosmos. En dat geeft troost, want het relativeert zoveel. Het is alsof de natuur dan tegen me roept: ‘Jansen, maak je maar niet druk, alles komt goed.’
Chris: ‘In mijn basisschooltijd zat ik op een kostschool in de bossen. Ik vond de natuur een geweldige ontvluchting van de regels. Bomen groeiden zoals ze wilden, slangen kropen waar ze heen wilden en ik deed dus ook precies wat ik wilde. In het bos vond ik een ongekende vrijheid en die noemde ik de ‘onafhankelijke republiek van Chris’. Waarschijnlijk heeft dat mijn karakter gevormd, dat ik niet in een hokje te plaatsen ben en nu zoveel verschillende dingen doe, precies zoals ik het wil.’
Leoni: ‘Chris heeft ook een Zuid-Afrikaanse versie van mijn favoriete natuurlied uit Kenia gemaakt: Hajé, hajé. Heel bijzonder om dat als twee natuurfreaks te zingen.’

En waarom heet het programma Ja Gesê?
Chris: ‘We zeggen ja tegen het leven, ja tegen humor, ja tegen ontroering en muziek. Het is een positief programma vol liefde voor mensen, de natuur en het leven.’
Leoni: ‘Ja, alsof we trouwen met het leven. Ik ben drie keer getrouwd geweest, maar nooit in een grootse witte trouwjurk, misschien dat ik in dit programma de kans wel grijp om die alsnog aan te trekken. Lang leven de verkleedkist!’

Ja Gesê, theaterconcert van Leoni Jansen en Chris Chameleon, tournee 14 februari t/m 1 april, kaarten verkrijgbaar via de theaters (aan de kassa en online). Meer informatie: www.kikproductions.nl, www.leoni.nl, www.chrischameleon.com